شبکه بهداشت و درمان لنگرود

به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان لنگرود:

  در ادامه برنامه های آموزشی هفته سلامت مردان ، به اهتمام واحد بهداشت خانواده شبکه بهداشت و درمان لنگرود در روزهای 24 و 25 اسفند ماه 1401 ،جلسه آموزشی اهمیت سبک زندگی در پیشگیری از ناباروری مردان در دو روز متوالی  با حضور دکتر محمدرضا معتمدالشریعتی - پزشک خانواده مرکز خدمات جامعه سلامت شهید عبدالکریمی کومله با جمعی از کارکنان بهداشتی و بهورزان خانه های بهداشت  در سالن اجتماعات مرکز بهداشت برگزار شد./ص

مطلاب آموزشی برگرته از متون اداراه سلامت مردان وزارت و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی می باشد، متن آموزشی بدین شرح می باشد:

هفته سلامت مردان

ناباروری " ناتوا نی در بارداری بعد از 12 ماه رابطه جنسی، محافظت نشده " است . این بدین معناست که زن و شوهر پس از یک سال تلاش قادر به باردار شدن نیستند . ناباروری مردان به معنای ناتوا نی یک مرد از باردار کردن زنی دارای توانایی فرزندآوری است .

 10 تا 15 % زوجین از ناباروری رنج می برند ، و بهمین دلیل ناباروری یکی از اختلالا ت شایع در زو جین بین 20 تا 45 سال می باشد.

ناباروری با عامل مردانه :

30 % موارد ناباروری به دلیل وجود مشکل درمردان است. این شرایط می تواند نا شی از عدم توانا ی ی تولید اسپرم یا انزال اسپرم باشد . کیفیت اسپرم نیز بسیار مهم است که با سنجش تعداد، حرکت و شکل اسپرم اندازه گیری می شود . گاهی بعضی بیماری ها می توانند توانا یی مرد در تولید مقادیر طبیعی اسپرم و یا انزال اسپر م ر ا تحت تأثیر قرار دهند . به عنوان مثال، مردان دیابتی ممکن است در انزال مشک ل داشته باشند . مردان دارای اضافه وزن، سیگاری ها، یا مردا نی که از مواد مخدر استفاده می کنند به احتمال زیاد مشکلات اسپرم دارند .

10 تا 20 درصد موارد ناباروری زوجین به دلیل وجود مشکل هم زمان در هردو زوج است دراین شرایط سهم مردان در ناباروری از 30 درصد بیشتر می شود.

چه زمانی باید به مراکز ناباروری مراجعه کرد؟

به طور کلی، اگر یک زوج در طی 12 ماه نزدیکی بدون استفاده از روش های جلوگیری ، باردار نشوند ، بایدبه مراکزدرمان ناباروری مراجعه کنند . اما خانم های 35 ساله یابیشتر اگر بعد ا ز 6 ماه تلاش باردار نشوند لاز م است زودتر به متخصص ناباروری مراجعه کنند ، برای مردان با مشکلات بیضه در دوران کودکی یا درمان قبلی سرطان، توصیه می شود که بررسی های لازم زودتر انجام شود

اختلالات ناباروری در مردا ن

• ناباروری مردان به علل زیر می باشد :

✓ تولید کم اسپرم،

✓ عملکرد غیرطبیعی ا سپرم

✓ انسداد در خروج اسپر م

✓ بر خی بیمار ی ها، حوادث ومشکلاتی که موجب آسیب به دستگاه تناسلی مردشده است.

برخی علائم و نشانه های همراه با ناباروری مردان عبارتند از:

• اختلالات نعو ظ

• کوچ ک بودن بیضه ها

• عفونت های تنفسی عو د کننده

• اختلالا ت بویایی

• رشد غی ر طبیعی پستان ها

• کاهش موهای صورت و بدن و یا سایر نشانه های اختلا ل کروموزومی یا هورمو نی

• داشتن اسپرم کمتراز نرمال ( کمتر از 15 میلیون اسپرم د ر هر میلی لیتر مایع منی (

ناباروری مردان به سه گروه تقسیم می شوند :

الف - علل پیش ا ز بیضوی  (مغزی) : اولین قسمت شرو ع کننده فرایند تولید مثل هیپوتالاموس است که به هیپوفیز دستو ر ترشح هورمون های FSH و LH ر ا می دهد . این هورمون ها به بیضه ها دستو ر تولید اسپرم و ترشح هورمون های جنسی ر ا می دهند . هرگونه اختلال در ترشح هورمون های مغزی موجب ناباروری می گردند از جمله این بیماری ها سندرم های کالمن است که اختلالبویا یی و ناباروری دارند .

ب - علل بیضوی :

هر گونه اختلال ساختما نی، ژنتیکی و عملکردی بیضه است که فرد امکان تولید اسپرم راندارد . سندرم های کلاین فلتر،ضریه بهبیضه،اوریون، واریکوسلوبیضه نزول نکرده و شیمی درمانی از علل شایع آسیب تولیداسپرم هستند .

ج - علل بعد بیضوی :

هر گونه انسداد د ر مسی ر خروج ا سپرم از بیضه به مجرا در این گروه قرار می گیرند. آسیب های لوله های وازدفرا ن مانند وازکتومییا جراحی هایی که موجب آسیب وازدفران شوند موجب ناباروری می گردند . علاوه بر موارد فوق ، مشکلات انزال و نعو ظ می تواندموجب ناباروری د ر مردا ن شو د مثلا عدم انزال در برخی از بیماران دیابتی یا انزال معکوس ( منی به جای خارج شدن از آلت مرد به درون مثانه برود ) که نمونه آ ن ر ا در بر خی آسیب های نخاعی یا جراحی های مثانه وپروستات می توا ن دید . ناباروری به دلیل آزواسپرمی به افراد ی ک ه آزمایش اسپرم آن ها نشان دهنده اسپرم صفر می باشد، آزواسپرم اطلا ق می شود.آزواسپرمی یا بی نطفگی به صورت انسدادی یاغیرانسدادی بروز پیدا می کند.  آزواسپرمی انسدادی به علت برو ز یک انسداد در مسیر لوله های منی بر ایجاد می شود .

انسداد در این لوله ها سبب می شود اسپرمی در آزمایش اسپرموگرام مشاهده نشود مثلا وازکتومی یا جراحی ها یی که موجب آسیب وازدفران شوند موجب اآزواسپرمی انسدادی می شود در آزواسپرمی غیر انسدادی فرد به دلایل مختلف قادر به تولید اسپر م نخواهد بود.

بیماری واریکوسل ، یکی از دلایل شایع ناباروری در مردا ن واریکوسل شایع ترین بیماری قابل درمان در ناباروری آقایان است . واریکوسل سبب می شود بیضه ها نتوانند خون را به خوبی تخلیه کنند و این ماندن طولانی مدت خو ن در بیضه ها باعث می شود درجه حرارت بالا رفته و در نتیجه این بیماری سبب بروز اختلا ل در اسپرم سازی شود و این اختلال در اسپرم سازی، فرد رامستعد ناباروری می کند .

برخی عوامل مستعد کننده ناباروری در مردان

• سیگار کشیدن

• استفاده از الکل

• استفاده از مواد مخدر

• چاقی

• در معرض سموم کشاورز ی بود ن

• گرم شدن بیش ا ز حد بیضه ها مثلا نانواها

• سابقه ی آسیب بیضه

• سابقه ی وازکتومی قبلی

• داشتن سابقه عدم نزول بیضه ها

• ابتلا به برخی از بیماری ها ا ز جمله تومورها و بیمار ی های مزمن مانند بیماری کم خونی سلول داسی شکل

• مصرف بر خی داروها و یا انجام درمان های پزشکی مانند جراحی یا اشعه مورد استفاده در درمان سرطان ها

• بر خی مواد مثل استروئیدها در ورزشکارا ن بدنساز ی

زوج نابارور به کجا باید مراجعه کنند :

باید این آگاهی رسانی به زو ج های نابارور انجام شود که حتما برای درما ن به مراکز درمان ناباروری سطح 2 یا 3 مورد تایید وزارت بهداشت معتبر مراجعه کنند که به پیوست می باشد.

اهمیت سبک زندگی در ناباروری مردان :

مهمترین این عوامل عبارتند از :

دخانیات : مصرف دخانیات به صورت بالقوه باعث کاهش باروری فرد مصرف کننده و هم چنین شریک زندگی وی می گردد . باید دانست مصرف دخانیات د ر مردان سبب اختلال در نعوظ، کاهش تعداد اسپرم ها، تغییر در شکل اسپرم ها و کاهش موفقیت درمان های احتمالی ناباروری می گردد . نکته ی قابل ذکر آن است که مصرف دخانیات در مردان سبب اختلال در تخمک گذاری همسر وی و همچنین اختلال در سلامت جنین (د ر صورتی که همسر مرد باردار باشد ) می گردد .

مصرف نوشیدنی های الکلی : مصرف الکل در مردان سبب کاهش تعداد و تحرک اسپر م ها می شود و همچنین مصرف الکل بررو ی کیفیت اسپرم و تولید آن اثر می گذارد . الکل می تواند مانع تولید اسپرم شود و گاهی سبب ایجاد اسپرم ناقص می گردد عدم تحرک و رژیم غذایی ناسالم : اضافه وزن ناشی از عدم تحرک و رژیم غذایی نامناسب ازجمله عوامل خطرساز د ر باروری بوده و دیده شده که این عارضه می تواند بر میزا ن ترشح تستوسترون و هم چنین تعداد اسپرم ها نیز تأثیر بگذارد .

گرما و حرارت : تحقیقات نشان می دهد افرادی که زما ن های طولانی را درمعرض گرما و حرار ت سپری می کنند، بیشتر به ناباروری مبتلا می گردند . گذراندن زمان طولانی در سونا یا حمام آب گرم، دمای بدن را بالا برده و در تولید اسپرم اختلال ایجاد می نماید .

استرس و رادیکا ل های آزاد : برخی از مطالعات نشان می دهند که میزان استرس و تنش، سطح تستوسترون و تولید اسپرم را درمردان تحت تأثیر قرار می دهد . استرس اکسیداتیو هاو گونه های اکسیژن فعال (ROS) یا رادیکال های آزاد اکسیژن در اثر عوامل محیطی یا عوامل داخلی در بدن تولید می شوند و ممکن است باعث اختلال در تولید اسپرم و ناباروری در مردان شوند .

ژن های آنتی اکسیدان، نقش مهمی در تولید اسپر م و عملکرد طبیعی اسپر م ایفا می کنند . اختلال ژنتیکی یا پلی مورفیسم عملکردی در این ژن هاباعث کاهش کیفیت اسپرم ، الیگواسپرمی و غیره می شو د که با افزایش خطر ناباروری د ر مردا ن همراه است .

قرار گرفتن در معرض اشعه ، مواد شیمیایی خاص و سموم :

مواد شیمیایی و سموم از جمل ه عوامل خطرساز در باروری افراد می باشند.حشره کش ها، اشعه های یونیزان و غیریونیزان، دود تنباکو، الکل، ماری جوآنا و استروئیدها ازجمله ی این مواد پرخطر می باشند . این مواد با تأثیر بر میزان هورمون های مردانه مانند تستوسترون، بر سلامت فرد تأثی ر گذاشت ه و سبب اختلال د ر باروری می گردند . برخی مشاغل نی ز مانند کار در رادیولوژی، کارخانه ی حلال های صنعتی شیمیایی، پالایشگاه، معدن سرب و غیره نیزممکن است در باروری فرد اختلال ایجاد کنند .

اداره سلامت میانسلان

اسفند 1401__